Kersttijd in Hongarije

Het is weer december, de feestmaand. Ook in Hongarije is dat het geval: Sinterklaas, Advent, Kerst, Oud- en Nieuw: het wordt allemaal gevierd.
Boven straten in de dorpen en steden wordt vaak verlichting aangebracht met de woorden “Boldog Ünnepeket!” – Fijne Feestdagen!

Sinterklaas

Net als in Nederland kennen de Hongaren een soort Sinterklaas. Hij heet hier Mikulás en komt niet uit Spanje maar uit Lapland.
In plaats van door Zwarte Pieten wordt Mikulás vergezeld door een duivel, Krampusz.
De discussie over Zwarte Piet is dan ook volslagen onbekend in Hongarije.
Kinderen hangen een sok uit het raam of zetten een (goed gepoetste) laars in de vensterbank.
In de nacht van 5 op 6 december stopt Mikulás er dan wat snoepgoed in.

Advent en Kerst

De hele maand december staat verder in het teken van Advent en het eigenlijke Kerstfeest (Hongaars: Karácsony). Vrijwel alle dorpen en steden organiseren op de vier Adventszondagen activiteiten.
Ook kennen veel steden en sommige dorpen een Kerstmarkt. In kleine dorpen kleinschalig en kort, maar in de grotere steden zijn deze markten vrij groot en vrijwel de hele maand open.

Wij zijn zelf dit jaar alleen op de kerstmarkt van Pécs geweest, onze provinciehoofdstad. Naast kraampjes waarin mensen hun handwerk verkopen zijn er uiteraard ook veel kramen met eten en drinken. Natuurlijk ontbreekt hier de glühwein niet – die heet hier forralt bor. Wat op de kerstmarkt van Pécs wel ontbrak: hekwerk en “Merkel-lego” – de bekende betonblokken om aanslagen te voorkomen. Tot op heden is Hongarije hiervan verschoond gebleven.

In Pécs staat een grote kathedraal met vier torens. Gedurende de adventstijd worden de vier torens verlicht: elke Adventszondag komt er een toren bij, als reusachtige adventskaarsen.

Kersttijd in Hongarije is vooral een familiegebeuren. De Kerstdagen zelf zijn echte vrije dagen. Alle winkels zijn dan gesloten. Er is zelfs een trend om ook op 24 december al dicht te gaan, zodat personeel in staat is om het Kerstfeest te vieren met de familie, ook als die wat verder weg woont. Dat geldt ook voor werknemers van het openbaar vervoer, dat vanaf ongeveer 16:00 u stilvalt! Kerstavond is echt een familieavond en dat wordt hier door de overheid aangemoedigd.

In Hongarije kennen ze ook de kerstboom. Deze wordt traditioneel pas op Kerstavond versierd, als het even kan met glimmend verpakt suikergoed en chocola. Onder de kerstboom worden cadeautjes gelegd. Bij het uitpakken van de cadeaus worden kerstliedjes gezongen. Sommige daarvan zijn erg herkenbaar (Ere zij God, Komt allen tezamen) maar we hebben hier ook een paar mooie nieuwe geleerd. Hier kan je er eentje beluisteren…

Na de maaltijd, tegen middernacht, kan je naar de kerk gaan voor de kerstmis.
Op Eerste Kerstdag rond het middaguur is de traditionele maaltijd. Vaak wordt gevogelte gegeten en als dessert hoort kastanjepuree te worden geserveerd.
De middag is verder voor familiebezoek.

Jaarwisseling

Oud- en Nieuw heet in Hongarije “Szilveszter”. Dit wordt met name in de grotere steden in het uitgaansleven gevierd. Er wordt slechts heel beperkt vuurwerk afgestoken.
Een tip: draag tijdens de jaarwisseling rood ondergoed, dat brengt geluk voor het komende jaar.

De Nieuwjaarsdag staat weer in het teken van familiebezoek. Kinderen zeggen daar gedichten op en worden hiervoor beloond met geld of iets lekkers.
De maaltijd op Nieuwjaarsdag hoort te bestaan uit veel kleine stukjes, dat brengt voorspoed in het nieuwe jaar. Doperwten zijn hier favoriet.
De traditionele nieuwjaarswens is “BÚÉK”, wat je uitspreekt als “boejeek”. Het is de afkorting van Boldog új évet kivánok”. En dat betekent gewoon: ik wens u een gelukkig nieuwjaar.

Kellemes Karacsonyi ünnepeket és Boldog Új Évet!