De Szőlőhegy

Nu het zomer is geworden is het te warm voor een lange wandeling overdag. We beperken ons daarom tot korte wandelingen in de ochtend of tegen zonsondergang.
Deze keer zijn we naar het dorpje Somogyhárságy gereden, hemelsbreed op nog geen 5 kilometer afstand.
Met de auto is het toch nog ruim 10 kilometer.
We liepen eerst een stukje van zuid naar noord door het dorp en daarna terug over de wijnberg, bij elkaar een wandeling van ongeveer  5 kilometer.

Zoals zoveel plaatsen in Hongarije heeft Somogyhárságy een wijnberg. In het Hongaars noemen ze dat een szőlőhegy, letterlijk is dat “druivenberg”
Zelfs het gehucht Dióspuszta waar wij wonen heeft een eigen kleine szőlőhegy.
De term ‘szőlőhegy’ verwijst naar de wijngaarden, vaak gelegen op heuvels of hellingen. Het is echt een deel van het Hongaarse landschap en de cultuur.

Wijnbouw in Hongarije

Hongarije kent uitgebreide wijnbouw, die ouder is dan het land zelf: al voor de komst van de Magyaren (rond het jaar 1000) waren er al wijngaarden.
In de middeleeuwen en tijdens de Habsburgse periode was wijnbouw een belangrijke economische activiteit.
In de tussenliggende periode, tijdens de Turkse overheersing, bleef wijnbouw bestaan hoewel er toen ook veel werd verwoest.
Hongarije heeft nog steeds een levendige wijnbouw, met diverse wijnregio’s en een groeiende reputatie voor kwaliteit. Bekende wijnregio’s zijn Tokaj, Eger, Balaton en Villány (de twee laatsten zijn niet heel ver bij ons vandaan). Bekende wijnsoorten zijn Tokajer en Bikavér (Stierenbloed).

Wijnhuisjes

Het gebied waar wij wonen bestaat uit een aantal noord-zuid lopende evenwijdige heuvelruggen.
Wij wonen zelf bovenop zo’n heuvelrug en onze tuin, op het westen, loopt flink af. Je zou daar makkelijk een flinke wijngaard van kunnen maken.
De szőlőhegy van Somogyhárságy ligt twee ruggen verder naar het oosten.
Op deze heuvelrug staan vele tientallen kleine wijnhuisjes. Dat zijn feitelijk de werkschuurtjes van mensen die daar een wijngaard bezitten. Het huisje zelf, gelegen aan de rand van de wijngaard, herbergt de werktuigen en middelen om de wijn te oogsten en te maken. Ook biedt het een plaats om te eten en te drinken tijdens het werk. Een enkele keer staat er zelfs een bed.
In of naast het huisje kan je een diepe tunnel vinden, een “pince”: de wijnkelder waar de wijn in tonnen wordt opgeslagen.

Leegstand

De animo bij Hongaren om dit werk te doen lijkt wel af te nemen. Veel wijnhuisjes staan leeg en de wijngaarden zijn weg of verwilderd. De jongere generatie lijkt niet erg enthousiast om de wijnhuisjes over te nemen van hun ouders. Soms werken ze ook in het buitenland of in Budapest en kunnen ze het vele werk er niet bij hebben.
Hongaren uit Budapest of buitenlanders willen dan nog wel eens zo’n wijnhuisje kopen om er een vakantiewoning van te maken. Ze zijn goedkoop en staan op de mooiste plekjes. Maar voordat je dit doet: vraag wel even na of er wel een woonvergunning bij zit – en check ook de mogelijkheden van aansluiting op water en electriciteit!

Hieronder zie je een aantal van de wijnhuisjes van Somogyhárságy. Sommige nog in gebruik, andere duidelijk verlaten en verwaarloosd.
Het levert in ieder geval mooie plaatjes op, zeker bij het strijklicht van een zomerse zonsondergang…